Artikel: Waterconflicten in de 21ste eeuw: kiezen tussen “veiligheid” en ontwikkeling
Dit artikel uit 2012 is al wat ouder maar nog niet gedateerd. Waarom dat niet raar is, wordt ook duidelijk in het artikel.
- Lees het volledige artikel (pdf)
Stefan Deconinck, 'Waterconflicten in de 21ste eeuw: kiezen tussen "veiligheid" en ontwikkeling'. In: Internationale Spectator, 3, 2012.
- Uit de inleiding
“Oorlog om water”. Het spreekt erg tot de verbeelding.
Het beantwoordt aan een basisangst van de mens: in extreme omstandigheden zullen we moeten vechten om het laatste restje water, om niet van ontbering om te komen. Verschillende indicatoren vertellen ons dat de omstandigheden inderdaad extremer worden: watervoorraden slinken, de bevolking groeit, de alternatieven voor meer water zijn beperkt. Als landen voelen dat de veiligheid en het welzijn van hun inwoners in het gedrang komt wanneer de buren ook steeds meer van de voorraad opeisen, lijkt het scenario voor een gewelddadig conflict daarom niet zo ver gezocht. In combinatie met bestaande politieke spanningen in heel wat regio’s waar water schaars is, zou water wel eens olie op een smeulend vuur kunnen zijn.
Vandaar de gevleugelde woorden van de Egyptische president Anwar Sadat, die aan het einde van de jaren ’70 sprak over water als “the only matter that could take Egypt to war again.” Of Ismail Serageldin, een directeur van de Wereldbank, die in dezelfde lijn ook wateroorlogen voorspelde: “If the wars of this century were fought over oil, the wars of the next century will be fought over water.” Dit soort uitspraken vormen catchy krantenkoppen en flitsende lijnen op journaals, en hebben spectaculaire titels van boeken opgeleverd zoals “Water wars”, “Rivers of fire” of “Resource wars: the new landscape of global conflict”.
Het idee lijkt aannemelijk maar de vraag is of het wel waar is.
Leidt toenemende waterschaarste tot wateroorlogen? Stevenen we onvermijdelijk af op gewelddadige conflicten over watervoorraden? Of zet schaarste aan tot beter beheer van de voorraden en dus samenwerking tussen de verschillende gebruikers, zodat geweld juist wordt vermeden? Deze vragen vormen het voorwerp van discussie, die niet enkel vanuit academisch oogpunt interessant is voor onderzoekers aan universiteiten, maar ook heel relevant is voor beleidsmakers die zich willen inzetten voor het vermijden van conflicten.